Is ziekte bedoeld of gegeven tot Gods glorie?
De blindgeboren man in Johannes 9
(lees zeker ook hoofdstuk 6 uit Paul’s boekje ‘Op Jouw Gezondheid’.)
Op grond van deze tekst wordt aan mensen geleerd dat Jezus hier zegt dat de man blind is geboren, zodat God verheerlijkt kan worden wanneer Hij hem geneest. Volgens hen zou Jezus hier dus zeggen dat God ziek maakt of ziekte toelaat, alleen maar zodat Hij er dan heerlijkheid ontvangt door hem te genezen. Dat is hetzelfde als mijn kind ziekmaken of toelaten dat het ziek wordt, met het doel het dan met veel liefde te verzorgen en te helpen genezen. Mijn kind zal daardoor dan meer van me gaan houden… Wat een onzin!
De reden van deze draai is dat de vertaling van het Grieks naar het Nederlands altijd beïnvloed wordt door de theologische bril die je op hebt. Het inzicht dat ik met je wil delen is ook het resultaat van mijn theologische bril, namelijk de bril die ‘zegt’, ‘God doet zoiets niet, Hij maakt of houdt niet ziek voor zijn glorie’. Laten we de tekst lezen:
“2 En Zijn discipelen vroegen Hem: Rabbi, wie heeft er gezondigd, hij of zijn ouders, dat hij blind geboren zou worden? 3 Jezus antwoordde: Hij heeft niet gezondigd en zijn ouders ook niet, maar dit is gebeurd, opdat de werken van God in hem geopenbaard zouden worden. 4 Ik moet de werken doen van Hem Die Mij gezonden heeft, zolang het dag is; er komt een nacht waarin niemand kan werken. 5 Zolang Ik in de wereld ben, ben Ik het Licht der wereld.” hsv
In deze vertaling staan twee theologische fouten, waarvan één grote en één begrijpelijke.
De grote fout is dat ‘dit is gebeurd’ toegevoegd is. Dit staat er niet in het Grieks. Wanneer in de hsv (en veel andere vertalingen) iets cursief staat is het ‘ter verduidelijking’ toegevoegd. We gaan dit dus weglaten!!
De begrijpelijke fout is het volgende: de originele Griekse tekst bevat geen punten en komma’s, en geen kleine letters (alleen hoofdletters). Wanneer een zin begint en eindigt is voor vertalers dus niet zeker en dus interpretatie(uitleg). Verder staan de woorden vaak nog aan elkaar geschreven zonder spaties ertussen. Hier een voorbeeld in het Nederlands van hoe het Grieks eruit ziet:
HETISBEHOORLIJKLASTIGLEZENALSERGEENPUNTENSTAANENEROOKGEENSPATIESWORDENGEBRUIKT
Lastig dus.
Ik heb mijn vertaling hieronder laten controleren door iemand die al 50 jaar thuis is in Bijbels Grieks. Het antwoord van Jezus is (mijn wijzigingen zijn vetgedrukt):
“3 Jezus antwoordde: “Hij heeft niet gezondigd en zijn ouders ook niet [punt]. Maar opdat de werken van God in hem geopenbaard zouden worden [komma], 4 moet Ik de werken doen van Hem Die Mij gezonden heeft, zolang het dag is [punt]. Er komt een nacht waarin niemand kan werken. …” (in vers 4 is het nu ‘moet ik’ ipv ‘ik moet’ )
Nog duidelijker wordt het als we (volledig acceptabel) het woordje ‘maar’ met ‘en’ vertalen. (EN OPDAT DE WERKEN…)
Verder was de vraag niet waarom hij blind was, maar door wiens zonde hij blind was. Jezus geeft antwoord op die vraag: ‘geen van drieënhebben gezondigd’. Best belangrijk hier, want wanneer iemand blind geboren werd, was er een verdenking tegen (één van) de ouders van overspel of hoererij. Een ongeboren kind kon namelijk door geslachtsziekte bij één van de ouders blind worden.